วิธีการนวดฝ่าเท้าและ กดจุดฝ่าเท้าเบื้องต้นด้วยตัวเอง

วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าเบื้องต้นด้วยตัวเอง

ศาสตร์ แห่งการรักษาสุขภาพและการผ่อนคลายแบบไทยที่ได้รับความนิยมมาตลอดนอกจาก "การนวดแผนโบราณหรือการนวดแผนไทย" แล้วยังมี "การนวดและกดจุดฝ่าเท้าหรือการนวดฝ่าเท้า" นี่แหละที่ยังคงมีการสืบทอดจากรุ่นสู่รุ่นต่อ ๆ กันมา อีกทั้งยังเป็นตำราแผนไทยโบราณและยังเป็นภูมิปัญญาที่ถ่ายทอดสืบกันมา
การเรียนรู้และฝึกฝนวิธีการนวดและกดจุดฝ่าเท้าด้วยตัวเอง เป็นเรื่องที่ทำได้ไม่ยากนัก การได้เรียนรู้และฝึกฝนจนเกิดความชำนาญ เราสามารถนวดและกดจุดให้ ตัวเองหรือนวดกดจุดให้คนใกล้ชิด ทำให้เขาได้รับความรู้สึกดี ๆ ผ่อนคลายและเป็นประโยชน์ต่อสุขภาพ ช่วยบรรเทาโรคบางอย่างได้อีกด้วยและห่างไกลจากโรคร้ายที่จะมาเยี่ยมเยือน
34 ท่าวิธีการนวดเท้าและกดจุดเบื้องต้นด้วยตนเอง หากฝึกฝนจนชำนาญจะช่วยกระตุ้นให้ระบบต่าง ๆ ของร่างกายทำงานดีขึ้น กระตุ้นการไหลเวียนของเลือดให้ปกติ กระตุ้นการทำงานของต่อมน้ำเหลืองต่าง ๆ ปรับสมดุลของฮอร์โมน ชะลอความเสื่อมโทรมของระบบต่าง ๆ สร้างความแข็งแรงให้สุขภาพร่างกายได้เป็นอย่างดี



► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 1
จุดแรกเป็นการนวดกดจุดบริเวณกึ่งกลางของนิ้วหัวแม่เท้า ซึ่งจุดนี้มีความสัมพันธ์ต่อการทำงานของต่อมพิทูอิทารี (ต่อมใต้สมองมีหน้าที่สร้างฮอร์โมนที่สำคัญหลายอย่างและมีอิทธิพลต่อต่อมไร้ ท่ออื่น ๆ ทำให้ร่างกายทำงานเป็นปกติแข็งแรงสมบูรณ์ เช่น สร้างฮอร์โมนควบคุมการเจริญเติบโตของร่างกายและกระดูก สร้างฮอร์โมนควบคุมการทำงานของต่อมไทรอยด์และพาราไทรอยด์ สร้างฮอร์โมนที่ทำให้ความดันเลือดสูงขึ้น ทำให้การปัสสาวะเป็นปกติและทำให้กล้ามเนื้อมดลูกหดตัว สร้างฮอร์โมนอินซูลินซึ่งควบคุมคาร์โบไฮเดรตเมแทบอลิซึม รังไข่สร้างฮอร์โมนเพศหญิงเป็นต้น) • วิธีนวดกดจุด วาง นิ้วหัวแม่มือกดไปบริเวณกึ่งกลางของนิ้วหัวแม่เท้าทั้งสองข้าง โดยใช้นิ้วหัวแม่มือกดลงไปบริเวณกึ่งกลางด้านล่างของนิ้วหัวแม่เท้าทั้งสอง ข้าง ส่วนนิ้วมือทั้งสี่ให้จับหลังเท้าแต่ละข้างไว้ จากนั้นให้กดนิ้วหัวแม่มือลงบนหัวแม่เท้า นวดกดและคลึงสักครู่จึงค่อยออกแรงกดเพิ่มขึ้น ทำสักพักหนึ่งจึงเปลี่ยนท่าต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 2
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณด้านล่างของโคนนิ้วหัวแม่เท้า จุดนี้ส่งผลต่อกล้ามเนื้อบริเวณลำคอ บรรเทาอาการเคล็ดขัดยอกบริเวณลำคอ
• วิธีนวดกดจุด ให้วางนิ้วหัวแม่มือตรงโคนนิ้วหัวแม่เท้า นิ้วทั้งสี่ที่เหลือให้อ้อมจับหลังเท้าเอาไว้ ส่วนมืออีกข้างให้จับยึดเท้าเอาไว้ โดยให้นิ้วหัวแม่มืออยู่กลางฝ่าเท้า นิ้วที่เหลือจับหลังเท้าเอาไว้ จากนั้นออกแรงกดนิ้วหัวแม่มือลงไปที่โคนนิ้วหัวแม่เท้า กดนวดสักครู่หรืออาจจะใช้การนวดคลึงที่โคนนิ้วสักพักจึงเปลี่ยนเป็นจุดต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 3
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณระหว่างโคนนิ้วกลางและนิ้วนางเท้า การนวดกดจุดนี้จะส่งผลต่อหูชั้นในซึ่งเกี่ยวข้องกับการได้ยินโดยตรง ช่วยลดอาการผิดปกติของหู ลดการวิงเวียนหรือหูอื้อ
• วิธีการนวดกดจุด ให้ใช้นิ้วหัวแม่มือกดตรงจุดดังกล่าวนวดคลึงให้ทั่ว ส่วนนิ้วที่เหลือก็ยึดจับเท้าเอาไว้ และควรทำควบคู่กับการกำหนดการหายใจเข้าออกอย่างสม่ำเสมอจะได้ผลดียิ่งขึ้น

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 4
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณนูนเนื้อบนฝ่าเท้าที่อยู่ห่างจากโคนนิ้วหัวแม่เท้าเล็กน้อย จุดนี้จะส่งผลไปยังต่อมไทรอยด์ โดยตรง (ต่อมไร้ท่อชนิดหนึ่งของร่างกาย อยู่บริเวณคอด้านหน้า วางอยู่หน้าต่อหลอดลมแบ่งออกเป็น 2 กลีบ ซ้ายกับขวา เชื่อมกันตรงกลางด้วยส่วนคอด ต่อมไทรอยด์มีกล้ามเนื้อปกคลุมอยู่ ทำให้ในภาวะปกติที่ไม่มีไทรอยด์โตหรือโตน้อย ก็จะมองไม่เห็น ต่อมไทรอยด์มีหน้าที่สร้างไทรอยด์ฮอร์โมน โดยใช้ธาตุไอโอดีนเป็นส่วนประกอบหนึ่ง จากนั้นก็จะปล่อยเข้าสู่กระแสเลือด ฮอร์โมนเหล่านี้มีหน้าที่กระตุ้นการเผาผลาญพลังงานของเซลล์ทั่วร่างกายและ จำเป็นสำหรับการเจริญเติบโตของร่างกาย) ช่วยลดอาการพิการแขน ขา หรือกล้ามเนื้อต่าง ๆ เป็นการทำกายภาพบำบัดได้อีกทางหนึ่ง
• วิธีการนวดกดจุด นั้นให้ใช้นิ้วหัวแม่มือกดตรงบริเวณดังกล่าว นวดคลึงให้ทั่วบริเวณนั้น ทำสักครู่ให้เพิ่มแรงกดขึ้นอีกเล็กน้อย สลับกันไปแล้วจึงค่อยเปลี่ยนไปนวดกดจุดอื่นต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 5
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณส่วนที่เป็นเนื้อนูนบนฝ่าเท้า ซึ่งอยู่ห่างจากโคนนิ้วก้อยเล็กน้อย การนวดกดจุดนี้จะส่งผลถึงหัวไหล่และข้อต่อบริเวณหัวไหล่โดยตรง ช่วยลดอาการเจ็บที่หัวไหล่
• วิธีการนวดกดจุด ให้ใช้นิ้วหัวแม่มือกดจุดบริเวณดังกล่าว ส่วนนิ้วที่เหลือสี่นิ้วให้อ้อมไปจับเท้าเอาไว้ จากนั้นเริ่มออกแรงกดและคลายนวดคลึงให้ทั่วจุดดังกล่าว ออกแรงกดแล้วคลายสลับกันไป อย่ากดแรงมากนักจะทำให้เจ็บและอักเสบบริเวณจุดนี้ได้

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 6
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณเนื้อนูนของฝ่าเท้า การนวดกดจุดนี้จะส่งผลถึงปอดซีกขวา ช่วยให้ปอดทำงานเป็นปกติ ช่วยให้ร่างกายสดชื่นและแข็งแรง
• วิธีการนวดกดจุด ให้ใช้นิ้วหัวแม่มือทั้งสองข้างวางตรงบริเวณเนื้อนูนของฝ่าเท้า นิ้วหัวแม่มือด้านขวาตรงกับนิ้วชี้เท้า และนิ้วหัวแม่มือด้านซ้ายตรงกับนิ้วกลางของเท้า ออกแรงกดไปที่นิ้วหัวแม่มือทั้งสอง กดแล้วคลายและเพิ่มน้ำหนักในการกดสลับไปมา จากนั้นนวดคลึงสักครู่แล้วจึงค่อยเปลี่ยนไปกดจุดอื่นต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 7
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณส่วนที่เป็นเนื้อนูนบนฝ่าเท้า การ นวดกดจุดนี้จะส่งผลดีต่อหัวใจโดยตรง ช่วยให้หัวใจทำงานเป็นปกติมากขึ้นและทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ สุขภาพร่างกายแข็งแรงและสดชื่น
• วิธีการนวดกดจุด ให้ใช้นิ้วหัวแม่มือข้างหนึ่งกดเนื้อนูนซึ่งอยู่แนวเดียวกับนิ้วหัวแม่เท้า ส่วนนิ้วหัวแม่มืออีกข้างหนึ่งให้กดตรงเนินนูนระหว่างโคนนิ้วนางและนิ้วก้อย ของเท้า จากนั้นออกแรงกดนิ้วหัวแม่มือทั้งสองอย่างสม่ำเสมอประมาณ 5 นาที จากนั้นให้นวดคลึงสักครู่แล้วจึงค่อยเปลี่ยนไปกดจุดอื่นต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 8
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณข้างนิ้วก้อย การนวดกดจุดนี้จะมีความสัมพันธ์กับแขนและข้อแขนต่าง ๆ ช่วยลดและบรรเทาอาการปวดเมื่อยแขน หากทำการนวดอย่างสม่ำเสมอ
• วิธีการนวดกดจุด ให้วางนิ้วหัวแม่มือกดตรงบริเวณข้างนิ้วก้อยเท้า การกดนั้นให้วางนิ้วหัวแม่มือข้างซ้ายกดลงบนข้างนิ้วก้อยของเท้าขวา นิ้วที่เหลือให้จับเท้าเอาไว้ ส่วนมือขวาจับหลังเท้า จากนั้นออกแรงกดลงที่ข้างนิ้วก้อยอย่างช้า ๆ และค่อย ๆ เพิ่มน้ำหนักในการกด คลายและนวดคลึงสักครู่ ทำสลับไปมา แล้วจึงค่อยเปลี่ยนไปกดจุดอื่นต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 9
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณใต้เนินนูนของฝ่าเท้าแนวระหว่างนิ้วหัวแม่เท้า และนิ้วชี้ การนวดกดจุดนี้จะมีความสัมพันธ์กับกะบังลม ช่วยให้การหมุนเวียนของเลือดเป็นปกติและสม่ำเสมอ
• วิธีการนวดกดจุด ให้นิ้วหัวแม่มือข้างซ้ายกดบริเวณใต้เนินนูนของฝ่าเท้าแนวระหว่างนิ้วหัวแม่ เท้ากับนิ้วชี้ ส่วนนิ้วหัวแม่มืออีกข้างหนึ่งให้กดตรงเนินนูนแนวนิ้วกลางและนิ้วนาง นิ้วมือที่เหลือให้อ้อมไปจับหลังเท้าเอาไว้ จากนั้นออกแรงกดไปที่นิ้วหัวแม่มือทั้งสองให้น้ำหนักเท่า ๆ กัน นวดคลึงสักครู๋จึงค่อยเปลี่ยนเป็นจุดอื่นต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 10
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณโคนนิ้วระหว่างนิ้วหัวแม่เท้ากับนิ้วชี้ การนวดกดจุดนี้มีผลโดยตรงต่อระบบน้ำเหลืองในร่างกาย ช่วยให้ระบบน้ำเหลืองดี แผลหายง่ายและป้องกันโรคที่เกิดจากระบบน้ำเหลือง
• วิธีการนวดกดจุด ให้นิ้วหัวแม่มือกดบริเวณโคนนิ้วระหว่างนิ้วหัวแม่เท้ากับนิ้วชี้ที่ด้านฝ่า เท้า และนิ้วชี้กดระหว่างด้านหลังเท้า มืออีกข้างที่เหลือจับยึดเท้าเอาไว้ ออกแรงกดทั้งสองนิ้วพร้อม ๆ กัน ออกแรงกดแล้วคลาย แล้วเพิ่มน้ำหนักการกดอีกเล็กน้อย ทำสลับไปมาสักพัก จากนั้นให้นวดคลึงสักครู่แล้วจึงค่อยเปลี่ยนไปกดจุดอื่นต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 11
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณเหนือกึ่งกลางของฝ่าเท้า จุดนี้เป็นจุดของแนวกะบังลม (อวัยวะกั้นระหว่างปอดและหัวใจกับระบบย่อยอาหาร เพื่อช่วยในการเคลี่อนไหวของปอด)• วิธีการนวดกดจุด วาง นิ้วหัวแม่มือทั้งสองข้างบริเวณเหนือกึ่งกลางของฝ่าเท้าขึ้นไปเล็กน้อย จากนั้นให้วางนิ้วหัวแม่มือให้ได้จุดกึ่งกลางเท้า โดยให้ปลายนิ้วหัวแม่มือทั้งสองชิดกันเป็นลักษณะรูปตัววี (V) กว้าง ๆ แล้วค่อย ๆ ขยับนิ้วนวดคลึงและกดเบา ๆ ค่อย ๆ เพิ่มน้ำหนักกดอีกเล็กน้อย นวดและกดไว้สักครู่จึงเปลี่ยนเป็นจุดต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 12
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณแนวกลางฝ่าเท้า ซึ่งมีลักษณะเป็นรอยบุ๋มของฝ่าเท้าพอดี จุดนี้เป็นจุดที่สัมพันธ์กับกะบังลมและปลายประสาทของลิ้นปี่และช่องท้อง
• วิธีการนวดกดจุด นั้นให้ใช้นิ้วหัวแม่มือกดลงบริเวณรอยบุ๋มนั้น ส่วนนิ้วมือทั้งสี่ที่เหลือให้จับยึดเท้าไว้ จากนั้นให้กดน้ำหนักจากนิ้วหัวแม่มือลงไปที่รอยบุ๋ม กดแล้วค่อย ๆ คลายออก การกดนี้อาจทำควบคู่กับการหายใจคือกดพร้อมกับการหายใจเข้า และคลายออกเมื่อหายใจออก ทำเช่นนี้สักครู่แล้วจึงเปลี่ยนเป็นจุดต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 13
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณข้างเท้าด้านนอก จุดนี้มีความสัมพันธ์กับเชิงกรานและสะโพก ช่วยลดอาการปวดเมื่อยหรืออักเสบบริเวณสะโพกและเชิงกรานได้อย่างดี
• วิธีการนวดกดจุด ให้ใช้นิ้วชี้ถึงนิ้วก้อยกดบริเวณข้างเท้า โดยให้นิ้วก้อยอยู่กึ่งกลางเท้าพอดี ส่วนนิ้วหัวแม่มือของมืออีกข้างหนึ่งให้กดตรงจุดต่อจากนิ้วชี้ โดยวางนิ้วหัวแม่มือให้อยู่ในแนวเดียวกับเท้า จากนั้นให้กดนิ้วทั้งห้าพร้อมกัน นวดคลึงให้ทั่วออกแรงให้สม่ำเสมอ ทำเช่นนี้สักครู่แล้วจึงเปลี่ยนเป็นจุดต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 14
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณโคนนิ้วหัวแม่เท้า ซึ่งมีความสัมพันธ์กับกระดูกสันหลังจะช่วยลดอาการปวดหรืออักเสบบริเวณกระดูก สันหลังได้อย่างดี
• วิธีการนวดกดจุด ให้วางนิ้วหัวแม่มือกดจุดดังกล่าว นิ้วที่เหลือทั้งสี่ให้วางทาบข้างเท้าอีกด้านหนึ่ง ให้ออกแรงกดจุดนั้นแล้วคลายออกสลับกันไป ออกแรงนวดกดจุดนี้สักพักจึงค่อยเปลี่ยนไปกดจุดอื่นต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 15
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณกลางฝ่าเท้าแนวเดียวกับนิ้วหัวแม่เท้า จุดนี้จะเชื่อมต่อกับไตข้างซ้ายและต่อมหมวกไต ช่วยบริหารไตและลดอาการผิดปกติของไต
• วิธีการนวดกดจุด ให้วางนิ้วหัวแม่มือตรงจุดดังกล่าวออกแรงกดคลึง และค่อย ๆ เพิ่มแรงกด ทำเช่นนี้สักครู่แล้วจึงเปลี่ยนเป็นจุดต่อไป




► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 16
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณกลางฝ่าเท้า จุดนี้มีความเกี่ยวข้องกับตำแหน่งของตับอ่อนซึ่งส่งผลต่อการสร้างฮอร์โมนอินซูลิน (ฮอร์โมนที่สำคัญและเป็นโปรตีนชนิดหนึ่ง สร้างจากกลุ่มเซลล์ภายในตับอ่อน ตับอ่อนเป็นอวัยวะภายในช่องท้องโดยอยู่ทางด้านหลังของกระเพาะอาหาร นอกจากผลิตฮอร์โมนอินซูลินแล้ว ตับอ่อนยังผลิตน้ำย่อยและฮอร์โมนชนิดอื่นอีกด้วย อาหารประเภทแป้งและน้ำตาลเมื่อถูกดูดซึมจากลำไส้เข้าสู่กระแสเลือดจะกระตุ้น ให้ตับอ่อนหลั่งอินซูลิน เซลล์ทั่วร่างกายมีตัวรับอินซูลินที่เยื่อหุ้มเซลล์ ซึ่งจะกระตุ้นให้เกิดขบวนการดึงกลูโคสจากเลือดเข้าสู่ภายในเซลล์) ช่วยลดอัตราเสี่ยงการเป็นโรคเบาหวาน และหากป่วยอยู่แล้วก็จะสามารถบรรเทาอาการเบาหวาน 
• วิธีการนวดกดจุด ให้ใช้นิ้วหัวแม่มือลงบนกลางฝ่าเท้า นิ้วที่เหลืออ้อมไปจับหลังเท้าเอาไว้ ค่อย ๆ ออกแรงกดจุดไปตรงจุดดังกล่าว กดและผ่อนคลายออก จากนั้นนวดคลึงสักครู่แล้วจึงค่อยเปลี่ยนไปกดจุดอื่นต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 17
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณเหนือกึ่งกลางฝ่าเท้าเล็กน้อย การนวดกดจุดนี้จะส่งผลดีต่อตับและถุงน้ำดี ช่วยให้ถุงน้ำดีทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ สุขภาพร่างกายแข็งแรง
• วิธีการนวดกดจุด ให้ ใช้นิ้วหัวแม่มือกดจุดเหนือกึ่งกลางฝ่าเท้าเล็กน้อยแต่อยู่ในตำแหน่งแนว เดียวกับนิ้วนางและนิ้วก้อย ส่วนนิ้วทั้งสี่ที่เหลือให้จับหลังเท้ายึดเอาไว้ ให้กดน้ำหนักลงไปช้า ๆ แล้วคลายออก และออกแรงเพิ่มน้ำหนัก ทำสลับไปมาสักพัก จากนั้นให้นวดคลึงสักครู่แล้วจึงค่อยเปลี่ยนไปกดจุดอื่นต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 18
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณกลางฝ่าเท้า การนวดกดจุดนี้จะส่งผลดีต่อม้ามโดยตรง ช่วยให้ม้ามไม่เสี่ยงต่อการติดเชื้อหรืออักเสบ
• วิธีการนวดกดจุด ให้ใช้นิ้วหัวแม่มือทาบกับฝ่าเท้าแนวเดียวกับรอยปุ๋มและแนวเดียวกับนิ้วนาง ออกแรงกดช้า ๆ ต่อจากนั้นเพิ่มแรงกดอีดเล็กน้อยแล้วคลายออก ทำสลับไปมาสักพัก จากนั้นให้นวดคลึงสักครู่แล้วจึงค่อยเปลี่ยนไปกดจุดอื่นต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 19
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณเหนือกึ่งกลางฝ่าเท้าเล็กน้อยแนวเดียวกับนิ้วหัวแม่เท้า การ นวดกดจุดนี้จะส่งผลต่อหูรูดของกระเพาะอาหาร ช่วยบริหารหูรูดกระเพาะ และเมื่อหูรูดทำงานเป็นปกติจะส่งผลให้ต่อมไทรอยด์ทำงานเป็นปกติด้วย
• วิธีการนวดกดจุด ให้ใช้นิ้วหัวแม่มือกดทาบลงบนฝ่าเท้าเหนือกึ่งกลางฝ่าเท้าเล็กน้อยและให้ อยู่ในแนวเดียวกับนิ้วหัวแม่เท้า ออกแรงกดแล้วคลาย แล้วเพิ่มน้ำหนักการกดอีกเล็กน้อย ทำสลับไปมาสักพัก จากนั้นให้นวดคลึงสักครู่แล้วจึงค่อยเปลี่ยนไปกดจุดอื่นต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 20
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณข้างปลายเท้า การนวดกดจุดนี้มี ผลโดยตรงต่อกระดูกสันหลัง ช่วยลดอาการปวดเมื่อยบริเวณกระดูกสันหลังและช่วยให้กล้ามเนื้อบริเวณกระดูก สันหลังมีความยืดหยุ่นมากขึ้น
• วิธีการนวดกดจุด ให้ วางนิ้วหัวแม่มือทางด้านปลายเท้ากดลงบริเวณข้างเท้าซึ่งอยู่ห่างจากรอยของ นิ้วหัวแม่เท้าเล็กน้อย นิ้วทั้งสี่ที่เหลือจับยึดเท้าเอาไว้ ค่อย ๆ ออกแรงกดและค่อย ๆ ใช้นิ้วหัวแม่มือนวดวนไปตามเข็มนาฬิกา ทำสักครู่แล้วจึงค่อยเปลี่ยนไปกดจุดอื่นต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 21
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณใต้ตาตุ่ม ซึ่งเกี่ยวข้องกับระบบน้ำเหลือง (คือ น้ำเหลือง หลอดหรือท่อน้ำเหลือง ต่อมน้ำเหลือง รวมทั้งม้าม ต่อมทอนซิลและไทมัส มีหน้าที่ในการกรองเลือด สร้างเม็ดเลือด ช่วยป้องกันโรคและคืนโปรตีนกลับสู่หลอดเลือด) ของขาและตอนล่างของช่องท้อง
• วิธีการนวดกดจุด ให้ใช้นิ้วหัวแม่มือข้างหนึ่งกับนิ้วชี้ของมืออีกข้างหนึ่งกดลงบริเวณใต้ ตาตุ่ม นิ้วที่เหลือให้จับประคองข้อเท้าเอาไว้ จากนั้นค่อย ๆ กดนวดบริเวณใต้ตาตุ่มและเพิ่มแรงกดอีกนิด กดนวดคลึงสักครู่จึงค่อยเปลี่ยนไปกดจุดอื่นต่อไป
 
► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 22
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณใต้ตาตุ่มเล็กน้อย จุดนี้จะส่ง ผลต่อมดลูกในผู้หญิงและต่อมลูกหมากในเพศชาย หากกดจุดนี้จะช่วยลดและป้องกันอาการปวดประจำเดือนในเพศหญิงและการปวดต่อม ลูกหมากหรือต่อมลูกหมากอักเสบของเพศชาย
• วิธีการนวดกดจุด ให้ใช้นิ้วกดจุดตรงจุดดังกล่าว ออกแรงกดให้สม่ำเสมอ นวดคลึงและออกแรงกดอีกสักนิด ทำต่อไปเรื่อยประมาณ 5 นาที แล้วจึงเปลี่ยนเป็นจุดต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 23
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณข้างเท้าด้านในเยื้องไปทางส้นเท้า ซึ่ง การนวดกดจุดนี้มีความเกี่ยวข้องกับกระดูกส่วนเอวและกระเพาะปัสสาวะ การนวดกดจุดนี้จะช่วยลดอาการปวดเอวหรือกระเพาะปัสสาวะอักเสบได้
• วิธีการนวดกดจุด ให้วางทาบนิ้วทั้งสี่คือนิ้วชี้ถึงนิ้วก้อยลงบนจุดดังกล่าว โดยให้นิ้วกลางอยู่ในแนวเดียวกับตาตุ่ม จากนั้นให้กดนวดคลึงโดยให้น้ำหนักทั้งสี่นิ้วเท่า ๆ กัน นวดคลึงอย่างสม่ำเสมอ และค่อย ๆ เพิ่มแรงกดให้ทุกนิ้วเท่ากัน แล้วจึงเปลี่ยนเป็นจุดต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 24
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณข้างเท้าช่วงขอบฝ่าเท้า ในตำแหน่งแนวเดียวกับตาตุ๋ม การนวดกดจุดนี้จะส่งผลกระเพราะปัสสาวะ ช่วยบรรเทาอาการปวดกระเพราะปัสสาวะและอาการกระเพราะปัสสาวะอักเสบ
• วิธีการนวดกดจุด ให้ใช้นิ้วหัวแม่มือกดตรงจุดดังกล่าว และค่อย ๆ เพิ่มแรงกดแล้วคลายทำสลับไปมาเช่นนี้สักครู่แล้วจึงเปลี่ยนเป็นจุดต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 25
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณข้างเท้าด้านในในระยะของกลางแนวส้นเท้า การนวดกดจุดนี้มีผลโดยตรงต่อมดลูกและต่อมลูกหมาก ช่วยให้ประจำเดือนมาเป็นปกติและเพิ่มสมรรถภาพทางเพศให้สมบูรณ์
• วิธีการนวดกดจุด ให้ใช้ปลายนิ้วชี้กดลงในตำแหน่งดังกล่าว มืออีกข้างจับยึดเท้าเอาไว้ ออกแรงกดแล้วคลาย แล้วเพิ่มน้ำหนักการกดอีกเล็กน้อย ทำสลับไปมาสักพัก จากนั้นให้นวดคลึงสักครู่แล้วจึงค่อยเปลี่ยนไปกดจุดอื่นต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 26
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณข้อเท้า การนวดจุดนี้มีผลโดยตรงต่อต่อมน้ำเหลืองบริเวณขาหนีบและไข่ดัน ช่วยป้องกันอาการอักเสบของกล้ามเนื้อขาหนีบและไข่ดัน
• วิธีการนวดกดจุด ให้ใช้มือทั้งสองข้างนวดโดยใช้นิ้วทั้งสี่กดนวดด้านนอก นิ้วหัวแม่มือกดนวดด้านใน ออกแรงกดและนวดคลึงให้ทั่วบริเวณข้อเท้า เพิ่มแรงนวด จากนั้นให้นวดคลึงสักครู่แล้วจึงค่อยเปลี่ยนไปกดจุดอื่นต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 27 จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณส้นเท้าด้านนอก โดยจุดนี้มีความสัมพันธ์กับบริเวณหัวเข่าโดยตรง ช่วยบรรเทาอาการปวดเมื่อยบริเวณหัวเข่าได้
• วิธีการนวดกดจุด ให้ใช้นิ้วหัวแม่มือกดลงที่จุส้นเท้าด้านนอก ส่วนนิ้วทั้งสี่ที่เหลือให้อ้อมไปจับส้นเท้าอีกด้านหนึ่งไว้ ค่อย ๆ ออกแรงกดคลึงสักครู่และเพิ่มแรงกดให้หนักขึ้นอีก การกดนวดควรสลับกับการผ่อนแรงแล้วจึงเปลี่ยนเป็นจุดต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 28
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณกลางส้นเท้าของเท้าทั้งสองข้าง จะส่งผลต่อเส้นประสาทไซแอติค (คือเส้นประสาทเอวเส้นที่ 4, 5 และเส้นประสาทตะโพกเส้นที่ 1-3 และบางส่วนของเส้นที่ 4 จะรวมตัวกันเป็นเส้นประสาทใหญ่ ซึ่งเลี้ยงบริเวณตะโพกด้านหลังของต้นขาและเท้า) หากเส้นประสาทนี้ทำงานเป็นปกติอาการที่ปวดรุนแรงจะทุเลาลงได้
• วิธีการนวดกดจุด ให้ใช้นิ้วหัวแม่มือแต่ละข้างวางทาบลงไปตามขวางของส้นเท้าแต่ละข้างโดยให้ ปลายนิ้วหัวแม่มืออยู่ตรงกลางพอดี ส่วนนิ้วทั้งสี่ก็จับเท้าแต่ละข้างไว้ ออกแรงนวดกดจุดนี้สักพักจึงค่อยเปลี่ยนไปกดจุดอื่นต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 29
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณกลางฝ่าเท้าช่วงที่ต่อกับส่วนของส้นเท้า การกดจุดนี้จะส่งผลต่อลำไส้ใหญ่และกระเพาะอาหาร ช่วยบรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อและจุกเสียด
• วิธีการนวดกดจุด ให้ใช้นิ้วหัวแม่มือวางตรงกึ่งกลางฝ่าเท้า ช่วงที่ต่อกับส่วนของส้นเท้า กดเบา ๆ และค่อย ๆ เพิ่มน้ำหนักในการกดจุด กดค้างไว้สักครู่ ออกแรงกดแล้วคลายสลับกันไป จากนั้นนวดคลึงสักครู่แล้วจึงค่อยเปลี่ยนไปกดจุดอื่นต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 30
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณฝ่าเท้าตำแหน่งที่ห่างจากส้นเท้าเล็กน้อย การนวดกดจุดนี้จะส่งผลต่อการรักษาอาการการหด แข็งและความผิดปกติของลำไส้ใหญ่
• วิธีการนวดกดจุด ให้ ใช้นิ้วหัวแม่มือวางพาดขวางฝ่าเท้า ตรงตำแหน่งที่ห่างจากส้นเท้าเล็กน้อย ให้กดน้ำหนักลงไปช้า ๆ แล้วคลายออก ทำสลับไปมาสักพัก จากนั้นให้นวดคลึงสักครู่แล้วจึงค่อยเปลี่ยนไปกดจุดอื่นต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 31
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณกลางฝ่าเท้า การนวดกดจุดนี้จะส่งผลดีต่อตับ ช่วยให้ตับทำงานเป็นปกติและทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ
• วิธีการนวดกดจุด ให้ใช้นิ้วกลางและนิ้วชี้วางตรงกลางฝ่าเท้า โดยให้นิ้วกลางอยู่ตรงรอยปุ๋มพอดี ส่วนนิ้วนางให้วางติดกับนิ้วกลาง ออกแรงกดคลึงทั้งสองนิ้ว กดแล้วคลายทำสลับไปมา จากนั้นให้นวดคลึงสักครู่แล้วจึงค่อยเปลี่ยนไปกดจุดอื่นต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 32
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณฝ่าเท้าช่วงต่อกับส้นเท้า การ นวดกดจุดนี้จะมีความสัมพันธ์กับลำไส้เล็กและลำไส้ใหญ่ ช่วยให้ระบบการย่อยและดูดซึมอาหารของลำไส้เล็กและลำไส้ใหญ่ทำงานได้อย่างมี ประสิทธิภาพ ลดปัญหาเรื่องทางเดินอาหาร
• วิธีการนวดกดจุด ให้ ใช้นิ้วหัวแม่มือวางบนฝ่าเท้าช่วงต่อกับส้นเท้า และให้ปลายนิ้วหัวแม่มืออยู่แนวเดียวกับนิ้วชี้ของฝ่าเท้า ออกแรงกดแล้วคลาย แล้วเพิ่มน้ำหนักการกดอีกเล็กน้อย ทำสลับไปมาสักพัก จากนั้นให้นวดคลึงสักครู่แล้วจึงค่อยเปลี่ยนไปกดจุดอื่นต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 33
จุดนี้เป็นการนวดกดจุดบริเวณรอยต่อของส้นเท้า การนวดกดจุดนี้จะมีความสัมพันธ์กับไส้ติ่ง ช่วยลดการเป็นโรคไส้ติ่งอักเสบและสามารถช่วยบรรเทาอาการปวดไส้ติ่งอักเสบได้ด้วย
• วิธีการนวดกดจุด ให้ใช้นิ้วหัวแม่มือกดที่รอยต่อของส้นเท้าบนฝ่าเท้าข้างขวา โดยให้อยู่ในแนวเดียวกับระหว่างนิ้วกลางและนิ้วนางของเท้า จากนั้นให้ออกแรงกดและค่อย ๆ คลาย เพิ่มน้ำหนักการกดอีกเล็กน้อย ทำสลับไปมาสักพัก จากนั้นให้นวดคลึงสักครู่แล้วจึงค่อยเปลี่ยนไปกดจุดอื่นต่อไป

► วิธีการนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าแผนโบราณเบื้องต้นด้วยตัวเอง ท่าที่ 34
จุดสุดท้ายเป็นการนวดกดจุดบริเวณบนขอบส้นเท้า การนวดกดจุดนี้มีผลโดยตรงต่อการรักษาโรคริดสีดวงทวาร (เป็นโรคหนึ่งที่พบได้บ่อยในหมู่คนทั่วไป เกิดจากเส้นเลือดดำขอดที่เกิดขึ้นในบริเวณทวารหนัก ซึ่งอาจเป็นพร้อมกันหลายที่ ถ้าเกิดจากเส้นเลือดดำที่อยู่ใต้ผิวหนังตรงปากทวารหนักเรียกว่า ริดสีดวงภายนอก ซึ่งอาจมองเห็นจากภายนอกได้ แต่ถ้าเกิดจากเส้นเลือดที่อยู่ลึกเข้าไปเรียกว่า ริดสีดวงภายใน ซึ่งจะตรวจพบเมื่อใช้เครื่องมือส่องทางทวารหนัก และถ้าเกิดจากเส้นเลือดดำขอดที่เกิดขึ้นพร้อมกันหลายที่ทั้งภายในและภายนอก ทวารหนัก เรียกว่าริดสีดวงทวารทั้งภายในและภายนอก) • วิธีการนวดกดจุด ให้ใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้นวดบนขอบส้นเท้า ให้ค่อย ๆ ออกแรงนวดไปสักครู่ จากนั้นออกแรงกดนวดเพิ่มอีกเล็กน้อย แต่ไม่ต้องกดจนเจ็บเพราะจะเกิดปัญหาได้ การนวดกดจุดควรทำติดต่อกันประมาณ 5 นาที หลังจากสิ้นสุดการนวดกดจุดแล้วผู้ที่ได้รับการนวดควรนั่งพักสักครู่